Hemoroid (Basur) Hastalığı Nedir?
Hemoroid hastalığı, makat ve rektumun alt kısmında bulunan damarların şişmesi ve genişlemesi sonucu ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Halk arasında “basur” olarak bilinen hemoroid hastalığı, rektum ve anüs çevresindeki damarların iltihaplanmasıyla oluşur. İç hemoroidler genellikle ağrısız olup kanama ile belirti verirken, dış hemoroidler şişlik, kaşıntı ve ağrı gibi semptomlara neden olabilir. Bu durum, kabızlık, dışkılama sırasında zorlanma, gebelik veya obezite gibi faktörlerden kaynaklanabilir. Hemoroid, sıklıkla bağırsak alışkanlıklarının düzenlenmesi ve yaşam tarzı değişiklikleriyle kontrol altına alınabilir.
Hemoroid Hastalığı Neden Olur?
Hemoroid hastalığı, birden fazla faktörün etkisiyle gelişebilir. İşte en yaygın nedenleri:
- Dışkılama sırasında zorlanma: Kabızlık veya sert dışkı nedeniyle dışkılama sırasında fazla zorlanmak, rektum ve makat damarlarında baskıya yol açarak hemoroid oluşumuna neden olabilir.
- Kronik kabızlık: Lif açısından zayıf bir diyet ve yetersiz sıvı tüketimi kronik kabızlığa yol açabilir, bu da hemoroid gelişiminde önemli bir faktördür.
- Hamilelik: Hamilelik sırasında pelvik bölgedeki artan baskı ve hormonal değişiklikler, hemoroid riskini artırabilir. Genellikle doğum sonrası düzelir.
- Obezite: Aşırı kilo, özellikle karın bölgesinde oluşan yağlanma, makat ve rektum damarlarına ekstra baskı yaparak hemoroid oluşumuna yol açabilir.
- Uzun süre oturma veya ayakta durma: Uzun süreli hareketsizlik, rektal bölgedeki kan dolaşımını olumsuz etkileyebilir ve hemoroid riskini artırabilir.
- Yaşlanma: Yaşla birlikte rektal bölgedeki dokular zayıflayabilir, bu da hemoroid oluşumuna yatkınlık yaratabilir.
Hemoroid Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Hemoroid belirtileri, türüne ve evresine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. İşte en yaygın belirtiler:
- Makatta ağrısız şişlik
- Dışkılama sırasında veya sonrasında açık kırmızı renkli kanama
- Makatta kaşıntı ve tahriş
- Dışkıda kan görülmesi
- Anüs çevresinde hassasiyet veya dolgunluk hissi
- Dışarı sarkmış hemoroidlerde şiddetli ağrı
İç hemoroidler genellikle ağrısızdır ve kanama ile belirti verirken, dış hemoroidlerde tromboz (pıhtı birikimi) oluşması durumunda ani ve şiddetli ağrı görülebilir.
Hemoroid Hastalığının Türleri Nelerdir?
Hemoroid hastalığı, oluşum yerine göre iki ana gruba ayrılır:
- İç Hemoroidler:
- Rektumun içinde gelişir.
- Genellikle ağrıya neden olmaz.
- Dört evrede değerlendirilir:
- 1. Evre: Kanama var, ancak sarkma yok.
- 2. Evre: Dışkılama sırasında dışarı çıkar, ancak kendiliğinden geri döner.
- 3. Evre: Dışarı çıkar ve elle içeri itilmesi gerekir.
- 4. Evre: Sürekli dışarıda kalır, cerrahi müdahale gerekebilir.
- Dış Hemoroidler:
- Anüs çevresinde gelişir.
- Kaşıntı, şişlik ve ağrıya neden olabilir.
Hemoroid Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Hemoroid hastalığı tedavisi, durumun ciddiyetine göre değişir. İşte tedavi seçenekleri:
- Evde Tedavi Yöntemleri:
- Lifli gıdalar tüketmek.
- Bol su içmek.
- Sıcak oturma banyoları yapmak.
- Ağrı kesici kremler veya fitiller kullanmak.
- Medikal ve Cerrahi Tedavi:
- Lazer tedavisi: Minimal invaziv bir yöntemdir.
- Lastik bant ligasyonu: Hemoroid köküne lastik bant uygulanarak kan dolaşımı kesilir.
- Klasik cerrahi: İlerlemiş vakalarda uygulanır.
- Stapler yöntemi: İç hemoroidlerin tedavisinde kullanılır.
Hemoroidin Hastalığının Evreleri Nelerdir?
- 1. Derece: Sadece kanama görülebilir, sarkma yoktur.
- 2. Derece: Dışkılama sırasında dışarı çıkar, kendiliğinden geri döner.
- 3. Derece: Manuel olarak içeri itilmesi gerekir.
- 4. Derece: Sürekli dışarıda kalır, cerrahi müdahale gerektirir.
Hemoroid Hastalığı Nasıl Önlenir?
- Yüksek lifli bir diyet benimseyin.
- Günde en az 2 litre su için.
- Düzenli egzersiz yapın.
- Tuvalet alışkanlıklarınıza dikkat edin, aşırı zorlanmadan kaçının.
- Uzun süre oturmaktan veya ayakta durmaktan kaçının.
Hemoroid Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Doktorun önerdiği ilaçları düzenli kullanın.
- Ağır fiziksel aktivitelerden kaçının.
- Bölgenin hijyenine özen gösterin.
- Ağrı şiddetliyse, doktorunuzla iletişime geçin.
Kadınlarda Hemoroid Hastalığı Neden Olur?
Kadınlarda hemoroid oluşumunun en yaygın nedenleri şunlardır:
- Hamilelik sırasında artan rahim baskısı.
- Hormonal değişiklikler.
- Sık görülen kabızlık.
Sıkça Sorulan Sorular
Hemoroid kendi kendine geçer mi?
Hafif vakalar zamanla iyileşebilir, ancak kronik hemoroidler tedavi gerektirir.
Hemoroid ağrısı nasıl hafifletilir?
Sıcak oturma banyoları, soğuk kompres ve ağrı kesici kremler etkili olabilir.
Bu bilgiler doğrultusunda hemoroid belirtileri fark ettiğinizde bir doktora başvurarak doğru teşhis ve tedavi sürecine başlamanız önemlidir.